İŞ ve SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU
İş ve sosyal güvenlik hukuku, işçi ile işveren arasındaki iş ilişkilerini düzenleyen ve hayatın çeşitli sosyal risklerine karşı bireylere ekonomik güvence sağlama amacı taşıyan bir hukuk dalıdır.
İŞ HUKUKUNA İLİŞKİN DAVALAR
1-İŞÇİ ALACAKLARI DAVASI
A.Ücret Alacağı
Ücret, iş karşılığı ödenmesi gereken işverenin temel borçlarından biridir. Uyuşmazlık halinde ücretin ödendiğini işveren ispatlamaka yükümlüdür. Ücret alacakları 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Zamanaşımı alacağın doğduğu tarihten itibaren işlemeye başlar.
B.Kıdem Tazminatı
İşçinin, iş sözleşmesi en az 1 yıl sürmüş ve kanunda öngörülen hallerden biri ile sona ermiş ise işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Kıdem tazminatı almaya hak kazanan işçiye iş sözleşmesinin devamı sürecinde her geçen tam yıl için otuz günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Kıdem tazminatı 10 yıllık on yıllık zamanaşımı süresine tabidir.
C.İhbar Tazminatı
İş sözleşmelerinin fesih ile sona erdirilmesi bildirimli fesih ve bildirimsiz fesih olarak 2 ye ayrılır. Bildirimli fesihte, sözleşmeyi feshetmek isteyen tarafın(işçi veya işveren) sözleşmeyi sona erdireceğini önceden bildirmesi gerekir. Sözleşme, bildirim sürelerinin bitiminde sona erer. Tarafların uyması gereken bildirim süreleri işçinin kıdemi esas alınarak belirlenir. Bu kapsamda kanunda işçinin kıdemine göre 2,4,6 ve 8 haftalık bildirim süreleri düzenlenmiştir. Bu bildirim sürelerine uyulmadan yapılan fesihler usulsüz fesihtir ve usulsüz fesih halinde bildirim sürelerine uymayan taraf(işçi veya işveren) ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
İhbar tazminatı 10 yıllık zamanaşımı süresine tabidir.
D.Kötüniyet Tazminatı
Bildirimli fesihte, işverenin iş sözleşmesini feshederken dayandığı sebep dürüstlük kurallarına aykırılı teşkil ediyorsa kötüniyetli fesih söz konusudur. Bu halde işveren, işçiye bildirim sürelerine ilişkin ücretin üç katı tutarı kadar tazminat ödemek zorundadır.
Kötüniyet tazminatı 10 yıllık zamanaşı süresine tabidir.
E.Fazla Mesai Ücreti
İş Kanununda normal çalışma süresi en çok kırk beş saattir. İşçinin haftalık kırk beş saatin üzerindeki çalışmaları fazla çalışmadır. Fazla çalışma yapılması halinde her bir saat fazla çalışma için işçiye normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesiyle ödenir.
Fazla çalışma ücreti 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir.
F.Ulusal bayram ve Genel Tatil Ücreti (UBGT)
İş Kanunu kapsamına giren işçiler, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmazlarsa o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışmaları halinde ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.
G.Yıllık İzin Ücreti
Yıllık ücretli izin hakkı, işçilerin dinlenmesini sağlayan temel haktır. Bu hak devri ve haczedilmesi mümkün değildir.İşçinin yıllık ücretli izin hakkından yararlanabilmesi için, çalıştığı işyerinin İş kanunu kapsamında olması ve işçinin bir yıldır çalışıyor olması gerekmektedir. İŞvere, yıllık ücretini kullanan işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini peşin olarak vermek zorundadır.
İş sözleşmesi sona eren ancak kullanamadığı yıllık izinleri bulunan işçilerin yıllık izin hakları paraya dönüşür ve sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzürinden ödenmesi gerekir.
Yıllık ücretli izin alacağı 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir.
2-HİZMET TESPİTİ DAVALARI
3-İŞE İADE DAVALARI
4-İŞ KAZASI DAVALARI
5- İŞÇİ İLE İŞVEREN ARASINDAKİ İŞ SÖZLEŞMELERİNİN HAZIRLANMASI
6-SAVUNMA TUTANAKLARININ, İHTAR VE FESİH BİLDİRİMLERİN HAZIRLANMASI
7-ARABULUCULUK FAALİYETLERİNDE TEMSİL VE DANIŞMANLIK HİZMETİ
SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNA İLİŞKİN DAVALAR
1-İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI
-Geçici İş Göremezlik Ödeneği
-Sürekli İş Göremezlik Geliri
2-MALÜLLÜK AYLIĞI
3- EMEKLİLİK
4-ÖLÜM AYLIĞI